Epilepsili bireyler ve aileleri genellikle egzersiz sırasında nöbet oluşacağından endişe ederek, fazla koruyucu bir tutumla gereksiz aktivite kısıtlamasına giderler. Egzersiz sırasında nöbetler oldukça nadir olup, genellikle egzersizden 15 dakika – 3 saat sonra görülür. Bu örnekler de oldukça az sayıdadır, özellikle nöbetlerin yapısal beyin lezyonuna bağlı olduğu hastalarda, egzersizin nöbetleri kötüleştirici etkisi olduğu saptanmıştır, ancak bunun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Yanlış inanışların aksine, egzersizin nöbetler üzerinde olumsuz etkisi yoktur. Egzersiz sırasında nöbet geçiren epilepsili bireyin kendini yaralama riskinin çok yüksek olduğu düşünülür. Norveç’te yapılmış bir çalışma, spor sırasında nöbet nedeniyle yaralanan hastaların %45’nin %94 oranında minör travmaya uğradıklarını gösteriyor. İlaca dirençli epilepsisi olan kişilerde %1.2 oranında travmaya uğradıklarını bulmuşlardır. Nöbet sırasında yaralanmamak için egzersiz yapılmaması hatalı olur. Bu nedenle epilepsili bireyleri tehlikeli olmayan her türlü spor için cesaretlendirmek gereklidir.

Epilepsi Tedavisinin Egzersiz Üzerine Etkileri nelerdir?

Antiepileptik ilaçlar; yorgunluk, uykuya eğilim, görme bozuklukları, konsantrasyon güçlüğü, koordinasyon bozukluğu gibi yan etkilere neden olabilir; dolayısıyla, egzersiz performansı üzerine olumsuz etki gösterebilir. Ayrıca, bazı ilaçlar kilo artışına da yol açabilir; kilo artışı düzenli egzersizlerle aşılabilir. İlaç tedavisiyle nöbetleri kontrol altına alınamayan bazı hastalarda, cerrahi tedavi ve vagus sinirinin uyarılması uygulanmaktadır. Bu yöntemlerin kişinin fiziksel aktivitesi üzerine etkileri tam olarak bilinememektedir. Bu hastalarda cerrahi sonrası egzersizlere yavaş yavaş başlanmalıdır.

Spor yapan epilepsili bireylerin karşılaştığı riskler nelerdir?

Spor aktivitesine katılma kararı alındığında, egzersiz sırasında nöbetler üzerine olumsuz etkide bulunabilecek faktörlerin, hasta ve hekim tarafından bilinmesi gereklidir. Bu risk faktörleri şunlardır:

• Aşırı yorgunluk
• Uykusuzluk
• Su ve tuz kaybı
• Su kaybı
• Aşırı fiziksel aktiviteyle ilişkili tuz fazlalığı
• Aktiviteden önce az beslenme nedeniyle kan şekerinin düşmesi

Spor yapan epilepsili bireylere neler önerilir?

Yakın temas gerektiren spor dallarında tekrarlayan küçük kafa travmalarının nöbet sıklığını artırdığına dair kesin kanıtlar olmamakla birlikte, sporcuların başlık ya da kask kullanmaları önerilmektedir. Ayrıca yeterli sıvı alımı, aşırı egzersizden kaçınma, yeterli uyku ve beslenmeye önem verilmesi gereklidir.

Önemli noktalardan biri de yaralanma riski bulunan spor dallarına katılım kararıdır.

Nöbetinin geleceğini önceden anlayan ya da yalnızca gece nöbetleri olan hastalar pek çok aktiviteye gözetim altında katılabilirler. Bununla birlikte, yakın temas gerektiren, havacılıkla ilgili sporlar ve su sporları yapılmasından kaçınılmalıdır. Nöbetleri tamamen durmuş sporcular için dahi kesinlikle yapılmaması gereken birkaç spor dalı vardır. Sık nöbet geçiren, nöbetleri kontrol altına alınamamış hastalarda spor dalı seçilirken çok daha dikkatli olunması gereklidir. Spor yapılan bölgede denetim ve güvenlik önlemleri alınmış olmalıdır. Uygun spor dalının seçimi her bir hasta için özel olarak yapılmalı, sporcu, antrenör ve hekim birlikte tartışarak uygun spor dalına karar verilmelidir. Futbol, voleybol, basketbol, atletizm gibi birçok spor dalında spor yapabilirler. Yüzme sporunu yüzmeyi bilen biri eşliğinde yapmaları önerilmektedir. Trafiğe kapalı mekanlarda kask takarak bisiklet kullanabilirler. Nöbetleri devam edenlerde ehliyet gerektirdiği için trafiğe kapalı da olsa motosiklete binemezler. Işığa duyarlılığı olan epilepsili bireylerde özellikle yansımaların çok olduğu su sporları ve kayak sporundan uzak durmaları tavsiye edilmelidir.  

Sakıncalı Sporlar

Epilepsili bireylerin hangi spor dallarını yapmaması gerekir?

Epilepsili tüm hastalar

• Boks
• Karate
• Dalgıçlık
• Tek başına yamaç paraşütü
• Tek başına paraşütle atlama
• Denetimsiz dağa tırmanma
• Kayak

Kontrolsüz nöbetleri olan hastalar

• Havacılıkla ilgili sporlar
• Jimnastik (barfiks, halka ve kulplu beygir, paralel bar gibi)
• Ata binmek
• Buz hokeyi, buz pateni
• Motor sporları (ehliyet gerektirdiği için zaten yasak)
• Dağcılık
• Dalgıçlık
• Denetimsiz yamaç paraşütü
• Denetimsiz yelkencilik
• Denetimsiz yüzme (tek başına yüzmek)
• Su kayağı
• Sörf
• Kayak

KAYNAKLAR

http://www.turkepilepsi.org.tr/menu/42/epilepsi-ve-egzersizhttp://www.turkepilepsi.org.tr/menu/43/sakincali-sporlar